Als gevolg van de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) geldt per 1 juli 2015 dat ontslagen vanwege bedrijfseconomische redenen of na 2 jaar ziekte verplicht moeten worden voorgelegd aan het UWV. Na 1 juli 2015 is het dus niet meer mogelijk om dergelijke ontslagen aan de kantonrechter voor te leggen (hetgeen momenteel –tot juli 2015 – wél kan).

In de nieuwe wetgeving is wel een uitzondering op deze hoofdregel opgenomen (in art. 7:671a lid 2 BW). Bij collectieve arbeidsovereenkomst (cao) kan worden bepaald dat dergelijke ontslagen aan een bij cao aan te wijzen ontslagcommissie moeten worden voorgelegd. De commissie geeft dan toestemming voor het mogen opzeggen van een arbeidsovereenkomst en neemt daarmee de rol van het UWV over.

De wet biedt de mogelijkheid voor werkgever en werknemer om af te spreken dat hun onderlinge geschillen aan een onafhankelijke arbiter worden voorgelegd. Dit komt in diverse branches ook voor, zoals in de sport en bij medische beroepen. Onder het nieuwe arbeidsrecht lijkt een arbitragebeding bovendien interessanter te worden voor werkgevers omdat daarmee de mogelijkheid voor een werknemer om in hoger beroep te komen van een voor hem/haar tegenvallende ontbindingsbeschikking kan worden uitgesloten.

De vraag is alleen hoe een arbitragebeding zich verhoudt tot de straks bij reorganisatie-ontslag en ontslag na 2 jaar ziekte verplicht voorgeschreven UWV-procedure. Anders gezegd: indien werkgever en werknemer zijn overeengekomen dat hun onderlinge geschillen (exclusief) door arbitrage zullen worden beslecht, moeten deze ontslagen door arbitrage worden beslecht in plaats van door het UWV? Dit terwijl de WWZ uitdrukkelijk voorschrijft dat dergelijke ontslagen verplicht aan het UWV moeten worden voorgelegd?

Deze vraag heeft de VAAN (Vereniging Arbeidsrecht Advocaten Nederland) aan de regering voorgelegd tijdens de parlementaire behandeling van de wet. Het antwoord van de regering is toen geweest dat ook in het geval toestemming van het UWV vereist is, partijen overeen kunnen komen dat de arbeidsovereenkomst door middel van arbitrage of bindend advies kan worden beëindigd, en dus geen toestemming van het UWV vereist is.

Het vorenstaande impliceert dat je vrij eenvoudig de verplichte route via het UWV kan omzeilen door een arbitragebeding overeen te komen. Bovendien zal de toegevoegde waarde van een cao-ontslagcommissie hierdoor afnemen. Tegelijkertijd moet wel de vraag worden gesteld wat je dan als werkgever concreet moet doen. Moet de arbiter dan worden verzocht om een ontslagvergunning af te geven, of is dan nog de enige mogelijkheid om (toch) ontbinding te vragen? Het lijkt mij dat de wetgeving op dit punt nog nadere toelichting en verduidelijking behoeft.