Stappenplan afspiegelen: Stap #3 – Deel de binnen de onderneming werkzame personen in in afzonderlijke categorieën uitwisselbare functies

In enkele bijdragen geef ik een praktisch stappenplan voor het juist toepassen van het afspiegelingsbeginsel. Met de Wet Werk en Zekerheid is er ten opzichte van het oude (tot 1 juli 2015 geldende) recht over het afspiegelingsbeginsel relatief weinig veranderd, met uitzondering van enkele wijzigingen. Die zal ik specifiek benoemen.

In mijn vorige blogs besprak ik de eerste twee stappen bij het toepassen van het afspiegelingsbeginsel: het vaststellen van de peildatum en het maken van een overzicht van de binnen de onderneming werkzame personen. In deze bijdrage bespreek ik

Stap #3 – Deel de binnen de onderneming werkzame personen in in afzonderlijke categorieën uitwisselbare functies

Na het doorlopen van de eerste twee stappen hebt u als het goed is een lijst met alle personen die op de peildatum werkzaam zijn binnen uw onderneming. De volgende stap is om het personeel in te delen in categorieën uitwisselbare functies.

Uitwisselbare functies

Uitwisselbare functies worden in de Ontslagregeling (artikel 13 lid 1) gedefinieerd als functies die “vergelijkbaar zijn voor zover het betreft de inhoud van de functie, de voor de functie vereiste kennis, vaardigheden en competenties, en de tijdelijke of structurele aard van de functie” en die qua “niveau van de functie en de bij de functie behorende beloning gelijkwaardig zijn”. Dergelijke functies worden in het kader van de afspiegelingsberekening met elkaar gelijkgesteld. Van belang is dus om niet alleen te kijken naar de functiebenaming maar naar de functie in zijn geheel en de werkzaamheden die concreet worden uitgeoefend.

“Uitwisselbare functie” en “passende functie” zijn verschillende begrippen
Een veelgemaakte fout is dat een werkgever kijkt naar de competenties van de specifieke persoon die de betreffende functie op dat moment uitoefent. Het gaat bij uitwisselbare functies echter om de functie die de persoon bekleedt, niet om de persoon zelf. Dat laatste speelt later pas een rol bij de vraag of er passende functies voorhanden zijn voor de boventallige werknemer en of de werkgever heeft voldaan aan zijn herplaatsingsplicht (artikel 9 Ontslagregeling).

Een praktische tip is om uzelf de volgende vraag te stellen: zou een (fictief) persoon die voldoet aan de minimumvereisten voor functie A ook functie B kunnen vervullen, en vice versa? Wordt voor beide functies bijvoorbeeld dezelfde kennis verwacht en dezelfde certificaten en diploma’s? Andere belangrijke indicatoren zijn bijvoorbeeld de salarisschaal, de omvang van de functie, en de (al dan niet) tijdelijkheid van de functie. De functietitel is weliswaar relevant, maar zeker niet doorslaggevend – zoals gezegd moet gekeken worden naar de functie an sich. Aan de hand hiervan kunt u bepalen welke functies onderling uitwisselbaar zijn. Indien bij de reorganisatie ook nieuwe functies gecreëerd worden, dan moet ook voor die functies beoordeeld worden in hoeverre die functies uitwisselbaar zijn met andere functies (waarin wél arbeidsplaatsen komen te vervallen).

Praktijkvoorbeeld

Een voorbeeld uit de praktijk: een werkgever besluit om de functie van een werknemer (Medewerker postkamer) te doen vervallen en tegelijkertijd een nieuwe functie te creëren (Mail room employee). De nieuwe functie valt weliswaar in een iets hogere salarisschaal en in de nieuwe functie moeten ook enkele nieuwe ondersteunende taken worden verricht, maar de kantonrechter acht dit uiteindelijk toch onvoldoende om de conclusie te trekken dat de functies niet onderling uitwisselbaar zijn. Volgens de kantonrechter blijft de kerntaak namelijk hetzelfde: het verdelen van post (Ktr. Amsterdam 1 oktober 2009, JAR 2009/273). Zo zijn er nog tal van andere voorbeelden te bedenken.

Na het afsluiten van deze stap hebt u een overzicht waaruit is op te maken welke personen op de peildatum in de onderneming werkzaam zijn, welke functies deze personen bekleden, en of deze functies al dan niet onderling uitwisselbaar zijn.

In mijn volgende blog bespreek ik Stap #4 – Bepaal per categorie uitwisselbare functies de ontslagvolgorde.

Hebt u vragen over reorganiseren en ontslag? Neem contact met ons op. Op de hoogte blijven van nieuwe ontwikkelingen? Meld u aan voor onze periodieke legal updates, of volg ons op LinkedIn of Twitter.

Deze blog is geschreven door Maurits van Buren, advocaat bij Brantjes Advocaten.